Mache là gì?
Mache (từ tiếng Pháp matières) nghĩa là “chất liệu” hay “vật liệu”,
nhưng trong bối cảnh trang trí màu nó không chỉ mang nghĩa chất liệu, mà còn là kỹ thuật để tạo hiệu ứng bề mặt bằng các đường nét, họa tiết nhỏ.
Các họa tiết mache thường mô phỏng lại cảm giác vật lý của chất liệu như vân gỗ, vải bố, kim loại, kính, đất đá, hoặc hiệu ứng ánh sáng phản chiếu.
Khi được áp dụng đúng cách, mache mang lại trải nghiệm thị giác giàu tính xúc giác, khiến người xem gần như có thể “cảm” được bề mặt chỉ bằng mắt nhìn.
Mache trong trang trí hiện đại: Tạo bản sắc thị giác riêng
1. Gợi chất liệu – Thêm linh hồn cho hình khối
Thay vì để mảng màu trơn, mache cho phép bạn tạo ra những lớp họa tiết tương phản nhẹ trên bề mặt. Ví dụ:
- Màu nâu có thể đi kèm vân gỗ mảnh, tạo cảm giác gỗ tự nhiên.
- Màu bạc thêm các đường gạch xéo nhỏ, mô phỏng ánh kim loại.
- Màu xanh lá được phủ bởi những đường gân mảnh, liên tưởng đến mặt lá.
Hiệu ứng vân gỗ trong kiến trúc (nguồn ảnh sưu tầm)
Những chi tiết này không phá vỡ bố cục mà ngược lại, làm rõ chủ đề, cho thấy chiều sâu trong tư duy thị giác của người thiết kế.
2. Tăng nhịp điệu thị giác, dẫn mắt người xem
Khi dùng mache một cách có kiểm soát, bạn có thể dẫn mắt người xem theo chuyển động mà mình mong muốn – như cách ánh sáng trượt trên mặt kính, hay gió lướt qua mặt nước.
3. Cá nhân hóa phong cách trang trí
Mỗi người sẽ có cách riêng khi dùng mache: người thích nét ngắn, đứt đoạn như hơi thở chậm; người lại thích các họa tiết đều tay, dày đặc như vải thô.
Điều này giúp bạn xây dựng bản sắc riêng trong sáng tác và thể hiện được cá tính thị giác rõ ràng.
Mache trong tranh sơn mài
Mache không dành cho bài luyện thi trang trí màu – Vì sao?
1. Mache không nằm trong tiêu chí chấm điểm chính
Trong cấu trúc đề thi các môn năng khiếu, đặc biệt là trang trí màu, các yếu tố được ưu tiên chấm điểm bao gồm:
- Bố cục rõ ràng, hợp lý.
- Tổ chức mảng chính – phụ mạch lạc.
- Xử lý sắc độ, chuyển màu mượt mà.
- Ý tưởng sáng tạo và nhất quán.
Mache không phải yếu tố bắt buộc – giám khảo thậm chí không đánh giá cao những chi tiết nhỏ thừa thãi nếu nó phá vỡ sự hài hòa tổng thể.
2. Dễ làm bài thi bị rối và “vụn”
Rất nhiều thí sinh khi dùng mache đã vô tình:
- Phủ quá nhiều họa tiết lên cả nền – chính – phụ.
- Làm sai sắc độ: mache quá đậm gây “rối mắt”.
- Mất định hướng bố cục: không rõ đâu là điểm nhấn.
Kết quả là bài thi trở nên “nhiễu”, thiếu sự tập trung thị giác và mất đi tính mạch lạc cần thiết của một bài thi học thuật.
